Czy choroba dziąseł może osłabić układ odpornościowy?

Choroby dziąseł to grupa bardzo powszechnych schorzeń –  trzech na czterech dorosłych przynajmniej raz w życiu choruje na jedną z nich. Choroby te nie są bez znaczenia na nasz cały organizm – w tym i na układ odpornościowy – a nieleczone problemy z dziąsłami mogą być naprawdę groźne i mogą prowadzić do wielu komplikacji. W tym artykule dowiesz się, co należy robić, aby choroby dziąseł nie osłabiły naszego układu odpornościowego i jak zadbać o dziąsła, w tym domowymi sposobami.

Jak rozpoznać zapalenie dziąseł i do czego może ono prowadzić?

Zapalenie dziąseł, czyli pierwsze stadium choroby dziąseł, manifestuje się w następujący sposób:

• tkliwość i ból dziąseł
• zaczerwienione, opuchnięte dziąsła
• swędzące dziąsła
• krwawiące dziąsła
• pleśniawki i nadżerki na dziąsłach, białe dziąsła
• rozpulchnienie dziąseł

Czynnikiem wywołującym stan zapalny jest tworzący się na zębach kamień nazębny, który następnie wywołuje reakcję układu odpornościowego, stopniowo niszcząc tkankę dziąseł. W konsekwencji dziąsła cofają się, to znaczy odchodzą od zęba, tworząc kieszonki przyzębne i odsłaniając szyjki oraz korzenie zębowe. Z czasem może dojść do uszkodzenia struktur utrzymujących zęby w zębodole, co skutkuje rozchwianiem, a następnie utratą zębów.

Stan zapalny dziąseł może mieć różną etiologię – w niektórych przypadkach, przy odpowiedniej pielęgnacji, może minąć w ciągu kilku dni. Jeśli jednak stan zapalny pogłębia się, choroba dziąseł ewoluuje i może objąć tkankę bezpośrednio sąsiadującą z zębem, czyli przyzębie. Zapalenie przyzębia, potocznie nazywane paradontozą, to najpoważniejsza choroba dziąseł. Nieleczona paradontoza niszczy dziąsła w sposób nieodwracalny i może doprowadzić do utraty nawet wszystkich zębów. Podjęcie na czas odpowiedniego leczenia (w początkowym stadium choroby jest to leczenie zachowawcze, w zaawansowanym chirurgiczne) może jednak spowodować zatrzymanie procesu chorobowego.

W jaki sposób choroby dziąseł wpływają na układ odpornościowy?

Jama ustna i układ odpornościowy są ze sobą ściśle powiązane, a ich kondycja wpływa na siebie wzajemnie. Między innymi, bakterie zalegające w jamie ustnej w postaci płytki nazębnej lub kamienia mogą prowadzić do stanów zapalnych i chorób dziąseł, które następnie mogą chronicznie osłabiać układ odpornościowy. Jak każdy przewlekły stan zapalny, mogą także absorbować całą jego uwagę, upośledzając odpowiedź immunologiczną w innych miejscach.

Coraz więcej mówi się także o roli mikrobiomu jamy ustnej – ważnej części ludzkiego mikrobiomu, który determinuje funkcjonowanie układu odpornościowego. Dysbiozę mikrobiomu jamy ustnej może wywołać wiele czynników, na przykład niewłaściwa higiena jamy ustnej, nieodpowiednia dieta, stosowanie antybiotyków, palenie, różne choroby (np. cukrzyca) i stany zapalne.

Z drugiej strony, kiedy słaby układ odpornościowy nie jest w stanie bronić organizmu przed drobnoustrojami, często manifestuje się to w jamie ustnej w postaci infekcji bakteryjnych, wirusowych, aft, pleśniawek, pękających kącików ust itp. Jeśli więc często borykasz się z problemami tego typu, warto spróbować wzmocnić swój system odpornościowy.

W jaki sposób poprawić zdrowie dziąseł, aby wesprzeć układ odpornościowy?

1. Jeśli palisz, jak najszybciej rzuć palenie. Palenie papierosów wyniszcza cały organizm, w tym zęby i dziąsła. Powoduje wiele schorzeń jamy ustnej, na przykład infekcje bakteryjne i wirusowe, nikotynowe zapalenie jamy ustnej, przebarwienia zębów, ropnie na dziąśle, halitozę, suchość jamy ustnej, paradontozę, wypadanie zębów, a nawet śmiertelnie groźne nowotwory (warg, języka, szczęki, przełyku, gardła i inne).

2. Utrzymuj bardzo staranną higienę jamy ustnej. Dwa razy dziennie szczotkuj zęby łagodnie wybielającą pastą z fluorem, płucz usta płynem antyseptycznym i czyść przestrzenie międzyzębowe za pomocą nici dentystycznej. Składniki zawarte w paście i płynie antyseptycznym będą łagodzić zapalenie dziąseł lub mu przeciwdziałać.

3. Wspieraj swój układ odpornościowy. Podstawą sprawnie działającego układu odpornościowego jest zdrowy tryb życia: odżywiaj się zdrowo, pij wystarczającą ilość wody, ćwicz regularnie i wysypiaj się, a system odpornościowy będzie silniejszy i zdrowszy.

4. Umów się na wizytę do dentysty. Zaleca się wizytę kontrolną u dentysty dwa razy do roku, a w razie zauważenia niepokojących zmian lub palenia papierosów, nawet częściej. Podczas wizyty dentysta usunie płytkę nazębną lub kamień oraz wyleczy ewentualne ubytki.

Co stosować na stan zapalny dziąseł?

Kiedy doskwiera nam ostre zapalenie dziąseł, a nie mamy możliwości pilnej wizyty u dentysty, możemy skorzystać z doraźnych domowych sposobów. Polecamy:

• Płukanie ust płynem do płukania jamy ustnej ze składnikami antybakteryjnymi, roztworem soli w letniej wodzie lub stężonymi naparami ziołowymi na bazie szałwii lub rumianku,
  
• Ssanie oleju z wykorzystaniem odpowiednich olejów,
• Smarowanie obolałych, opuchniętych dziąseł olejkiem goździkowym lub olejkiem z drzewa herbacianego rozpuszczonym w neutralnym oleju roślinnym.

Jeśli w ciągu kilku dni ból dziąseł nie mija, należy skontaktować się z dentystą lub lekarzem rodzinnym – konieczne może okazać się leczenie specjalistyczne, w tym włączenie antybiotyku.