Halitoza wywołana dietą - dlaczego czosnek i cebula powodują nieświeży oddech?

Nieświeży oddech jest dość powszechnym tematem w społeczeństwie. Wiele osób doświadczających tego wstydliwego problemu jednoznacznie wskazuje, że prowadzi on do obniżenia komfortu życia i wpływa na relacje z innymi. Zapewne każdy z nas przekonał się, że przyczyną nieświeżego oddechu może być mocno aromatyczny posiłek, którego składnikiem była cebula lub czosnek. Jednak czy za pomocą diety można w jakiś sposób poprawić jakość swojego oddechu? Na szczęście odpowiedź brzmi tak!

Dlaczego rano mam nieświeży oddech?

Halitoza to medyczne określenie nieświeżego oddechu. Występuje fizjologicznie rano, tuż po przebudzeniu, a wieczorna higiena jamy ustnej pełni ważna rolę w jego zapobieganiu. Niedokładne oczyszczenie powierzchni zębów i języka powoduje pozostawienie nie tylko dużych ilości bakterii, ale także resztek pokarmowych, które, przy udziale bakterii, są rozkładane w jamie ustnej.

Nieświeży oddech jest głównie powodowany wydzielaniem lotnych związków siarki przez bakterie, których najwięcej znajduje się na powierzchni języka. Dodatkowym czynnikiem powodującym nieświeży oddech w godzinach porannych jest zmniejszone wydzielanie śliny w nocy.

Produkty spożywcze odpowiadające za nieświeży oddech

Powszechną przyczyną halitozy są również konkretne produkty spożywcze. Pierwsze, które przychodzą na myśl to czosnek i cebula. Po ich spożyciu (oraz innych dań zawierających je w swoim składzie) często powstaje nieświeży oddech. Pizza, kebab, tzatziki czy sos aioli to najczęstsze potrawy, po których sięga się po miętową gumę do żucia. Powodem tego zjawiska jest allicyna.

Podczas krojenia lub miażdżenia czosnku lub cebuli zostaje uszkodzona ich struktura. Enzymy przekształcają związek alliiny w allicynę, która to odpowiada za charakterystyczny zapach. Przedostaje się ona do przewodu pokarmowego, gdzie jest wchłaniana i uwalniana do krwi, a następnie jest dystrybuowana po całym ciele. Lotne związki siarki powstające z allicyny są uwalniane przez płuca i skórę. Stąd wydychane powietrze czy wydzielina - na przykład pot - mają charakterystyczny zapach.

Po zjedzeniu dań zawierających czosnek natychmiastową ulgę w neutralizacji oddechu przyniosą:

• zioła, np. mięta i pietruszka,
• imbir,
• picie dużej ilości wody.

Nie tylko czosnek i cebula są powodem powstania halitozy. Do nieświeżego oddechu przyczynia się również spożycie w dużych ilościach serów długo dojrzewających, topionych i pleśniowych. Innym produktem spożywczym odpowiedzialnym za nieświeży oddech jest tuńczyk i konserwy rybne zawierające trimetyloaminę. To ona odpowiada za utrzymujący się w jamie ustnej charakterystyczny rybi posmak. Napoje zawierające kofeinę i alkohol mogą powodować suchość w ustach i niekorzystnie wpływać na jakość oddechu.

Jak pozbyć się nieświeżego oddechu?

Odpowiedzią jest regularna i dokładna pielęgnacja jamy ustnej. Szczotkowanie zębów dwa razy dziennie, przez minimum 2 minuty to absolutna podstawa. Zaleca się również używanie nici dentystycznej lub szczoteczek międzyzębowych. To właśnie dzięki nim miejsca niedostępne dla szczoteczki zostaną prawidłowo oczyszczone.

Pacjenci posiadający stałe uzupełnienia protetyczne, takie jak mosty czy implanty powinni szczególnie dbać o higienę trudno dostępnych przestrzeni. Szczególnie ważna przy higienie jamy ustnej jest pasta do zębów zawierająca fluor. Przyczynia się ona do wzmocnienia tkanek zęba, a zawarte w niej związki fluoru hamują aktywność bakteryjną. Niektóre pasty do zębów zawierające cynk również mogą okazać się pomocne w zwalczaniu halitozy. Cynk wchodzi w reakcje z lotnymi związkami siarki i tym samym powoduje eliminację nieprzyjemnego zapachu z ust.

Ponadto zaleca się stosowanie skrobaczek lub specjalnych szczoteczek do oczyszczania języka. Jego grzbietowa powierzchnia z licznymi brodawkami i bruzdami stanowi szczególne miejsce gromadzenia się bakterii, które produkują lotne związki siarki. Dodatkowo warto stosować płyny do płukania jamy ustnej. Wspomagają one higienę i pozwalają pozbyć się nieprzyjemnego oddechu, dzięki redukcji ilości bakterii.

Inne przyczyny halitozy

Jeśli mimo starannej higieny jamy ustnej pacjent nadal zmaga się z problemem nieświeżego oddechu, należy udać się na wizytę konsultacyjną z lekarzem dentystą. Być może problem spowodowany jest:

• zaleganiem resztek pokarmowych w ubytkach próchnicowych,
• nieszczelnymi wypełnieniami,
• chorobami przyzębia,
• stanami zapalnymi błony śluzowej,
• suchością jamy ustnej.

Czasem przyczyn powstawania halitozy należy poszukiwać w innych miejscach, np. w dalszych odcinkach układu pokarmowego. W takich przypadkach wskazana jest konsultacja z gastroenterologiem. Źródłem nieświeżego oddechu mogą być również choroby uszu, nosa i gardła. Wtedy zalecana jest wizyta u laryngologa. W każdym jednak przypadku warto zacząć od poprawnej higieny jamy ustnej, aby wykluczyć możliwość powstawania halitozy przez błędne nawyki higieniczne, oraz zadbać o odpowiednią dietę.

Bibliografia:

• Kapoor U, Sharma G, Juneja M, Nagpal A. Halitosis: Current concepts on etiology, diagnosis and management. Eur J Dent. 2016 Apr-Jun;10(2):292-300. doi: 10.4103/1305-7456.178294. PMID: 27095913; PMCID: PMC4813452
• https://www.britannica.com/video/186949/chemistry-garlic-breath-health