Choroba dziąseł i cukrzyca

Choroby dziąseł to powszechne schorzenia, którym wielu z nas stawi czoła przynajmniej raz w życiu. Niestety istnieje liczna grupa osób, która jest szczególnie na nie narażona – są to osoby z cukrzycą. Badania wykazują, że między cukrzycą a chorobami dziąseł, takimi jak zapalenie przyzębia (łac. periodontitis, nazywane potocznie paradontozą), zachodzi obustronna zależność. Warto być tego świadomym i wiedzieć, jak postępować oraz dbać o zdrowie, kiedy zmagamy się z obiema chorobami.

Cukrzyca a zdrowie jamy ustnej

Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) to grupa chorób metabolicznych, których cechą wspólną jest przewlekła hiperglikemia, czyli podwyższony poziom cukru (glukozy) we krwi. To choroba cywilizacyjna – w 2018 r. chorował na nią w Polsce co jedenasty dorosły, a liczby te są prawdopodobnie niedoszacowane. Mimo działań prewencyjnych zapadalność na tę chorobę ciągle rośnie.

Cukrzyca powoduje szereg bardzo groźnych powikłań, z których część dotyczy jamy ustnej – osoby dotknięte cukrzycą typu II mają zwiększone ryzyko rozwoju chorób dziąseł w porównaniu do osób bez cukrzycy (cukrzyca typu I, czyli jej autoimmunologiczna postać, również znacząco zwiększa to ryzyko). Około 90% chorych na paradontozę jest narażonych na rozwój cukrzycy – i działa to również w drugą stronę. Wysoki cukier pogrubia ściany naczyń krwionośnych dziąseł, co spowalnia przepływ składników odżywczych i produktów przemiany materii z i do tkanek.

Cukrzyca może manifestować się w jamie ustnej na wiele sposobów. Do badań w tym kierunku mogą skłonić zatem objawy takie jak:

• krwawienia dziąseł,
• uczucie suchości w jamie ustnej,
• owrzodzenia lub zmiany grzybicze w jamie ustnej,
• częste pękanie kącików ust,
• suche usta,
• pieczenie ust i/lub języka,
• stan zapalny dziąseł lub przyzębia.

Podstawą postępowania w przypadku tych dolegliwości jest właściwa higiena jamy ustnej. Odgrywa ona ogromną rolę w leczeniu i profilaktyce tych zmian. Niezbędne jest stosowanie właściwych produktów, w tym past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej. Należy także pamiętać o tym, aby dwa razy w roku udać się do stomatologa – sprawdzi on stan uzębienia, skonsultuje wszelkie niepokojące objawy oraz profesjonalnie usunie płytkę nazębną.

Diagnoza oraz leczenie chorób dziąseł i paradontozy

Podczas wizyty lekarz najpierw zbiera szczegółowy wywiad – pyta pacjenta o objawy oraz nawyki higieniczne, żywieniowe, schorzenia i stosowane używki, a następnie uważnie przygląda się dziąsłom, oceniając stopień zaawansowania choroby. Ustalając leczenie, stomatolog bierze pod uwagę stan uzębienia, wiek pacjenta i jego ogólny stan zdrowia. W przypadku łagodnych objawów zapalenia dziąseł lekarz instruuje, jak dbać o zęby oraz zaleca stosowanie antybakteryjnych płukanek lub żeli o działaniu miejscowym. W przypadku nasilonych objawów konieczne jest usunięcie kamienia usytuowanego pod dziąsłami oraz leczenie specjalistyczne, ortodontyczne, farmakologiczne, a czasem nawet chirurgiczne (zabieg gingiwoplastyki lub gingiwektomii). Jeżeli z jakiegoś powodu leczenie nie zostanie podjęte, u pacjenta z czasem może rozwinąć się zaawansowana paradontoza.

Jak dbać o dziąsła i zęby przy cukrzycy?

Higiena zębów i dziąseł ma kluczowe znaczenie dla zdrowia całego organizmu, a szczególnie przy stwierdzonej cukrzycy. Choroba ta znacząco zwiększa ryzyko groźnych dla zdrowia chorób dziąseł i przyzębia. Dlatego tak ważne są:

• Prawidłowa technika mycia zębów, przestrzeni międzyzębowych oraz języka, stosowana przynajmniej dwa razy dziennie,
• Wykorzystywanie odpowiednich narzędzi (nić dentystyczna, odpowiednia szczoteczka, skrobaczka do języka) oraz produktów (np. specjalistyczne pasty do zębów i płyny do płukania jamy ustnej) do higieny jamy ustnej,
• Monitorowanie poziomu cukru i utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru,
• Stosowanie odpowiedniej diety – unikanie produktów przetworzonych i o wysokim indeksie glikemicznym (o wysokiej zawartości cukru),
• Regularne wizyty kontrolne u stomatologa,
• Utrzymywanie czystości protez i aparatów.