Przyczyny i zapobieganie halitozie

Halitoza (łac. halitus – zapach i gr. osis – przewlekłe zaburzenie) objawia się wyraźnie nieprzyjemnym zapachem z ust, odczuwanym zarówno przez daną osobę, jak i jej otoczenie. Może to znacząco obniżać jakość życia, w tym zadowolenie z życia towarzyskiego i zawodowego oraz samoocenę. Z nieprzyjemnym oddechem mogą borykać się osoby w każdym wieku, niezależnie od stanu zdrowia. Może się też różnić w zależności od źródła problemu. Aby sprawdzić, czy ten problem cię dotyczy, możesz wykonać test w warunkach domowych:

• Wysuń język tak daleko, jak potrafisz, a następnie potrzyj palcami o tylną jego część. Powąchaj pozostały na palcu osad.
• Nicią dentystyczną bez substancji zapachowych oczyść przestrzenie międzyzębowe. Powąchaj nić po upływie pół minuty.
• Suchą szczoteczką szczotkuj zęby. Powąchaj szczoteczkę po upływie pół minuty.

Jeśli masz wątpliwości co do jakości zapachu z ust, skonsultuj się lekarzem rodzinnym lub stomatologiem, który pomoże rozpoznać tzw. halitozę prawdziwą.

Przyczyny halitozy

Wyróżnia się dwie postaci halitozy – fizjologiczną oraz patologiczną. Fizjologiczna jest skutkiem procesów gnilnych, które zachodzą w jamie ustnej. Występuje najczęściej po nocnym spoczynku w związku ze zmniejszonym wydzielaniem śliny. Może także wiązać się ze spożywaniem konkretnych produktów lub zaniedbaniami w zakresie higieny. Patologiczna postać halitozy jest objawem związanym z przebiegiem konkretnej choroby. Według badań, 80-90% przypadków dotyczy schorzeń jamy ustnej, a pozostałe przypadki są wynikiem innych chorób, takich jak m. in. chroniczne zapalenie zatok, zapalenie migdałków, rozstrzenie oskrzeli, lub mają związek ze stosowanymi lekami.

Czy nieprzyjemny zapach z ust może pochodzić z żołądka, trzustki lub jelit?

Niekiedy źródłem nieświeżego oddechu są dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: uchyłki przełyku, nasilony refluks, choroba wrzodowa, zapalenie błony śluzowej żołądka, grzybica przewodu pokarmowego, cukrzyca, a także niedostateczna ilość enzymów produkowanych przez trzustkę lub wątrobę.

Nieświeży oddech u dziecka

Halitoza może doskwierać również dzieciom. Brzydki zapach z ust u dziecka może mieć wiele przyczyn, podobnie jak w przypadku dorosłych. W pierwszej kolejności należy upewnić się, że dziecko usuwa bakterie z jamy ustnej, dokładnie myjąc zęby. 

Dzieci od 12 roku życia dodatkowo mogą płukać usta płynem do płukania ze składnikiem antybakteryjnym. Jeśli mimo zwiększenia higieny jamy ustnej nieprzyjemny zapach z ust nie ustaje, może to być objaw innej choroby, na przykład ropnego zapalenia migdałków, zapalenia zatok, refluksu, chorób nerek, cukrzycy, a nawet obecności ciała obcego w nosie lub gardle. W takich przypadkach należy zgłosić się do lekarza.

Postępowanie w przypadku halitozy – co robić, czego nie robić?

Nie ma magicznego leku na nieświeży oddech. Leczenie halitozy jest objawowe i zależy od przyczyny. Jeżeli halitoza jest wynikiem jakiegoś schorzenia, należy je najpierw wyleczyć. Jeśli problemy są natury trawiennej, można spróbować włączyć do diety probiotyk – na rynku jest wiele produktów do stosowania w infekcjach jamy ustnej.

Poza tym, podstawą jest wzmocnienie higieny jamy ustnej, polegające na odpowiednim myciu i płukaniu zębów, języka oraz przestrzeni międzyzębowych. Warto rozważyć rozszerzenie pielęgnacji jamy ustnej o komplementarne produkty, takie jak nici dentystyczne oraz płyny do płukania. Pomocne może również okazać się czyszczenie języka, ponieważ lotne związki siarki wydzielane podczas procesów gnilnych w jamie ustnej osadzają się głównie w tylnej części języka. W tym celu najlepiej sięgnąć po skrobaczkę lub specjalną szczoteczkę do języka.

Co jeszcze warto zrobić, żeby zwalczyć przyczyny nieświeżego oddechu? Na pewno rzucić palenie i dostosować dietę (na przykład ograniczyć czosnek i cebulę), pić większą ilość wody i ewentualnie żuć gumę lub ssać cukierki bez cukru, aby zwiększyć wydzielanie śliny. Jeśli podjęte starania nie odnoszą skutku, należy udać się do lekarza, który w pierwszej kolejności sprawdzi stan uzębienia, a w razie konieczności przeprowadzi pełną diagnostykę w celu wykluczenia poważniejszych chorób.