Jaką pastę do zębów wybrać przy zapaleniu dziąseł lub przyzębia?

Podstawą codziennej higieny jamy ustnej jest szczotkowanie zębów z użyciem odpowiedniej pasty do zębów. Dodatkowo niezwykle istotne jest używanie nici lub taśmy dentystycznej w celu oczyszczenia powierzchni stycznych zębów. Substancje zawarte w pastach do zębów pozwalają znacznie poprawić efekt mechanicznego usuwania płytki nazębnej i osadów na zębach. Najlepsza pasta na zapalenie dziąseł, w zależności od swojego składu, działa nie tylko oczyszczająco, lecz także powinna wywoływać efekt antybakteryjny i wpływać łagodząco na stany zapalne dziąseł i przyzębia.

Gama dostępnych past do zębów na rynku jest szeroka i wybór odpowiedniej pasty nie zawsze jest łatwy dla pacjentów. Wiele osób z przyzwyczajenia od lat stosuje tę samą pastę. W większości przypadków jest to słuszne i dobre rozwiązanie. Jednak w przypadku zapalenia dziąseł lub zapalenia przyzębia (inaczej paradontozy) powinniśmy sięgać po preparaty, które pomogą nam w walce ze stanem zapalnym i złagodzeniem jego nieprzyjemnych objawów.

Jak działają pasty do zębów?

W skład past do zębów wchodzi wiele składników. Ze względu na spełnianą funkcję wyróżniamy następujące grupy:

• środki ścierne,
• środki polerujące,
• środki pieniące,
• środki smakowe,
• zagęstniki,
• środki konserwujące,
• środki bakteriostatyczne,
• oraz substancje biologicznie czynne.

Najistotniejszymi składnikami, zarówno ze względu na ilość, jak i pełnione funkcje, są środki ścierne i polerujące. Stanowią one od 25 do 50% zawartości pasty do zębów i pełnią podstawową funkcję w procesie czyszczenia oraz usuwania płytki bakteryjnej i przebarwień zewnętrznego pochodzenia.

Środki pieniące, czyli detergenty, obniżają napięcie powierzchniowe, dzięki czemu ułatwiają usuwanie płytki nazębnej. Niezwykle istotne z medycznego punktu widzenia są różne specyficzne substancje, które decydują o szczególnym zastosowaniu danej pasty do zębów. Mogą być to związki fluoru, które działają przeciwpróchnicowo i łagodzą nadwrażliwość zębów, jak również substancje, takie jak chlorheksydyna czy triklosan, które działają przeciwbakteryjnie. Są one pomocne w zwalczaniu zapalenia dziąseł i przyzębia.

Dlatego podczas wyboru najlepszej dla własnych potrzeb pasty do zębów, należy dokładnie zwracać uwagę na jej skład.

Jak dochodzi do rozwoju zapalenia dziąseł i zapalenia przyzębia?

Choroby dziąseł i przyzębia to powszechne zjawisko. Badania wykazały, że zapalenie przyzębia (periodontitis), potocznie nazywane przez pacjentów paradontozą, jest szóstą najczęściej występującą chorobą na świecie!

Odkładająca się na zębach płytka nazębna jest złożoną strukturą składającą się w przeważającym stopniu z patogennych bakterii, które odpowiedzialne są za rozwój próchnicy i zapalenia dziąseł. Bakterie płytki nazębnej tworzą zorganizowane struktury, namnażają się i wytwarzają toksyny, które uszkadzają dziąsła i doprowadzają do rozwoju stanu zapalnego dziąseł. Zapalenie dziąseł najczęściej objawia się zaczerwienieniem i obrzęknięciem dziąseł, często charakterystyczne jest także pojawiające się podczas szczotkowania lub nitkowania zębów krwawienie dziąseł.

W dalszym etapie stanem zapalnym zostają objęte również tkanki leżące głębiej - tzw. przyzębie. Zdrowie dziąseł i przyzębia uwarunkowane jest więc - w przeważającym stopniu - odpowiednią higieną jamy ustnej i regularnym usuwaniem odkładającej się płytki nazębnej. Zapalenia dziąseł nie należy bagatelizować i lekceważyć - jest to odwracalne stadium choroby. Natomiast nieleczone zapalenie dziąseł prowadzi do choroby nieodwracalnej w swoich skutkach - zapalenia przyzębia (lub inaczej paradontozy).

Warto pamiętać o tym, że bakterie zasiedlają całą jamę ustną. Szczególnie liczne kolonie bakterii znajdują się na języku w jego zagłębieniach. Codzienna higiena jamy ustnej powinna więc obejmować także oczyszczanie języka specjalnymi szczoteczkami lub skrobaczkami do języka.

Pasta na zapalenie dziąseł

Płytka bakteryjna, odkładająca się na powierzchni zębów, powinna być usuwana codziennie przy użyciu szczoteczki i pasty do zębów. Jej nieprawidłowe i niedokładne oczyszczanie doprowadza do zapalenia dziąseł i chorób przyzębia. Jaka więc pasta pomaga w zapobieganiu zapaleniom dziąseł i przyzębia?

Odpowiednio dobrana do codziennej higieny jamy ustnej pasta pomaga w walce z chorobotwórczymi bakteriami, a także przyczyną stanu zapalnego oraz krwawienia dziąseł. Dobrym wyborem w takim przypadku jest pasta, która zawiera takie składniki jak cynk i amina. Zawartość cynku w paście do zębów chroni zęby przed próchnicą, a dziąsła - przed nawracającymi stanami zapalnymi. Zapewnia on wysoki antybakteryjny efekt dokładnie w tym miejscu, gdzie jest najbardziej potrzebny - na linii dziąseł. Ponadto wykazuje działanie przeciwbakteryjne i redukujące zdolność przylegania bakterii do powierzchni zębów, przez co zapobiega tworzeniu się kamienia nazębnego. Dzięki temu nie tylko łagodzi objawy stanu zapalnego, lecz także zwalcza jego przyczynę.

Z kolei aminofluorek i fluorek sodu w paście wykazują wysokie działanie przeciwpróchnicowe. Przy codziennym stosowaniu pasty fluor zostaje wbudowany w strukturę krystaliczną zębów - dochodzi do powstania bardziej odpornego na produkowane przez bakterie kwasy kryształu: fluoroapatytu. Innym istotnym mechanizmem działania związków fluoru jest remineralizacja szkliwa, czyli naprawa uszkodzeń w obrębie struktury krystalicznej szkliwa, które powstały w następstwie działania kwasów.

Ponadto fluor hamuje metabolizm bakterii, przez co przyczynia się do zmniejszenia produkcji próchnicotwórczych kwasów. Codzienne minimum dwukrotne stosowanie pasty do zębów z fluorem jest uznane za skuteczną, podstawową profilaktykę próchnicy zębów.

Dowiedz się więcej o tym, jak dbać o dziąsła.

Zapalenie dziąseł a wizyta u dentysty

W przypadku zapalenia dziąseł i przyzębia konieczna jest także profesjonalna higienizacja w gabinecie stomatologicznym. Warto o tym pamiętać i regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne do swojego lekarza dentysty.

Bibliografia:

• Marcin Kasiak, Mirosława Kasiak, Pasty do zębów - skład i działanie, Rozmaitości, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, 2009
• Katarzyna Latusek, Adrianna Słotwińska, Ewa Żytecka, Płukanki do jamy ustnej - przegląd preparatów dostępnych na rynku, Asysta Dentystyczna, 1/2023
• Paulina Mintzberg-Wachowicz, Złogi nazębne, Asysta Dentystyczna, 2018
• Renata Górska, Tomasz Konopka, Periodontologia współczesna, Med Tour Press International, 2013
• Anita Walczak, Sztuka mycia zębów. Praktyczny poradnik stomatologiczny dla pacjentów, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019